Khi thời tiết chuyển sang mùa lạnh, trẻ nhỏ là đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất bởi cơ thể còn non nớt, sức đề kháng yếu và khả năng giữ nhiệt kém. Đây cũng là thời điểm trẻ dễ mắc các bệnh như cảm lạnh, viêm đường hô hấp, ho, sốt, khô da, nhiễm lạnh tay chân…
Vì vậy, chăm sóc trẻ nhỏ trong mùa lạnh đúng cách là điều mà bất kỳ bậc cha mẹ nào cũng cần nắm rõ để bảo vệ con an toàn, khỏe mạnh.
Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn cha mẹ cách chăm sóc trẻ trong mùa lạnh một cách khoa học, dễ áp dụng và hiệu quả nhất.
1. Giữ ấm cơ thể cho trẻ đúng cách
1.1. Mặc đủ, không mặc quá nhiều
Nhiều phụ huynh có thói quen mặc quá dày khiến trẻ:
- Đổ mồ hôi
- Dễ nhiễm lạnh do mồ hôi thấm ngược
- Khó vận động
Nguyên tắc 3 lớp:
- Lớp trong: thấm hút mồ hôi
- Lớp giữa: giữ ấm
- Lớp ngoài: chắn gió, cản lạnh
1.2. Giữ ấm các vùng quan trọng
- Bàn tay – bàn chân
- Bụng
- Ngực
- Tai – cổ – đầu
Đặc biệt khi trẻ ngủ, cần kiểm tra tay chân để đảm bảo trẻ không bị lạnh đột ngột.
2. Tăng cường miễn dịch cho trẻ trong mùa lạnh
2.1. Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ
Thực đơn nên có:
- Cháo, súp ấm
- Rau củ (bí đỏ, cà rốt…)
- Trái cây giàu vitamin C
- Cá, thịt, trứng, sữa
- Các loại hạt giúp tăng năng lượng
2.2. Uống đủ nước
Mùa lạnh trẻ hay lười uống nước → dễ khô môi, khô da, táo bón.
Cha mẹ có thể cho trẻ uống:
- Nước ấm
- Sữa ấm
- Nước trái cây ấm nhẹ
2.3. Giữ môi trường sống sạch – ấm – không bí
- Nhiệt độ lý tưởng: 22–26°C
- Độ ẩm: 50–60%
- Mở cửa 30 phút mỗi ngày để không khí trong phòng lưu thông
3. Tắm cho trẻ đúng cách để không bị nhiễm lạnh
Tắm sai cách là nguyên nhân hàng đầu khiến trẻ bị cảm lạnh.
Nguyên tắc tắm mùa lạnh:
- Tắm nhanh trong 5–10 phút
- Nước tắm 37–38°C
- Đóng kín cửa, tránh gió lùa
- Lau khô ngay, mặc đồ ấm sau khi tắm
- Không tắm khi trẻ đang mệt, sốt, ho nhiều
Nếu muốn, cha mẹ có thể cho thêm gừng, ngải cứu, tía tô vào nước tắm để giữ ấm nhẹ nhàng cho trẻ.
4. Giữ vệ sinh mũi họng để phòng bệnh hô hấp
Mùa lạnh dễ làm khô niêm mạc, trẻ dễ viêm mũi, ho, nghẹt mũi.
Cha mẹ nên:
- Vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý
- Cho trẻ uống đủ nước để giữ ẩm niêm mạc
- Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với môi trường lạnh đột ngột
- Đeo khăn choàng cổ khi ra ngoài
5. Ngâm chân ấm cho trẻ trước khi ngủ (áp dụng theo tuổi)
Trẻ từ 3 tuổi trở lên có thể ngâm chân với nước ấm 37–40°C khoảng 5–10 phút giúp:
- Ổn định tuần hoàn
- Giảm lạnh tay chân
- Tránh giật mình khi ngủ
- Ngủ sâu và ngon hơn
Không dùng nước quá nóng để tránh bỏng da trẻ.
6. Hạn chế cho trẻ ra ngoài khi nhiệt độ quá thấp
Khi trời dưới 18°C, gió mạnh hoặc mưa lạnh, nên hạn chế cho trẻ ra ngoài vì dễ nhiễm lạnh và virus hoạt động mạnh hơn.
Nếu bắt buộc phải đi:
- Mặc đủ ấm
- Đeo khẩu trang
- Che tai – cổ – đầu cho trẻ
- Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột (ra khỏi phòng điều hòa cần đợi 3–5 phút trước khi bước ra ngoài)
7. Dấu hiệu trẻ bị nhiễm lạnh mà cha mẹ cần chú ý
- Trẻ run, da tái
- Mũi chảy nước, nghẹt mũi
- Ho khan
- Tay chân lạnh bất thường
- Bỏ bú, mệt mỏi, quấy khóc
- Thở nhanh
Nếu có dấu hiệu bất thường kéo dài → đưa trẻ đến cơ sở y tế để kiểm tra kịp thời.
8. Kết luận
Chăm sóc trẻ nhỏ trong mùa lạnh không khó, chỉ cần cha mẹ nắm đúng cách và duy trì đều đặn. Việc giữ ấm hợp lý, nâng cao miễn dịch, vệ sinh đúng cách và theo dõi sức khỏe hàng ngày sẽ giúp trẻ:
- Ít ốm vặt hơn
- Giảm nguy cơ bệnh hô hấp
- Ăn ngon, ngủ sâu
- Phát triển toàn diện trong mùa lạnh