Khi nói đến kế hoạch về hưu, người lao động ở Việt Nam thường tập trung chủ yếu vào mục tiêu tiết kiệm sao cho đủ tiền để đảm bảo mức sống. Tuy nhiên, họ thường bỏ qua một số nhu cầu tài chính khác có thể phát sinh, theo ông Pramoth Rajendran, Giám đốc toàn quốc Khối Dịch vụ Quản lý Tài sản và Tài chính cá nhân HSBC Việt Nam.

Theo đó, tuổi thọ, mức sống kỳ vọng cũng như tình hình tài chính mỗi người một khác, nhưng bất kỳ ai cũng đều phải đối mặt với những thách thức giống nhau sau khi nghỉ hưu, gồm dòng tiền đều đặn, sống thọ, lạm phát, đầu tư và chi phí y tế.

Vì vậy, điều quan trọng là ngoài lên kế hoạch duy trì dòng tiền thường xuyên cho những chi tiêu thường nhật, người lao động còn phải cân nhắc những thứ phát sinh sau khi nghỉ làm. Trong đó, ông Pramoth Rajendran khuyến nghị 3 rủi ro sau đây nên được tính đến.

Rủi ro tuổi thọ

Sống thọ trăm tuổi là một phước báu nhưng đi kèm với đó là những rủi ro về tài chính cho người về hưu, theo ông Pramoth Rajendran.

Dữ liệu cho thấy người Việt Nam sống khá thọ. Theo Tổng cục Thống kê, năm 2023, tuổi thọ bình quân của nam giới là 71,1 năm và 76,5 năm đối với nữ.

Tuổi thọ bình quân của người Việt Nam là 73,7, tăng khoảng 5 năm so với cách đây 25 năm.

Với sự tiến bộ của công nghệ y tế, việc đạt đến độ tuổi 100 không còn là cột mốc xa vời. Tuy nhiên, nếu các nguồn dành dụm và chi trả cho hưu trí không đủ để trang trải chi phí sinh hoạt hàng ngày, sống thọ lại trở thành một rủi ro đáng lưu tâm. Ngoài ra, khi sống càng thọ, các chi phí y tế nằm ngoài dự liệu cũng có thể phát sinh thêm.

Rủi ro lạm phát

Cách đây khoảng 20 năm, giá một bát phở có giá khoảng 7.000-10.000 đồng. Ngày nay, giá đã tăng lên 50.000-60.000 đồng mỗi bát. Những con số đó cho thấy tác động của lạm phát.

Nếu lợi nhuận đầu tư không theo kịp hoặc trên mức lạm phát thì chi phí sinh hoạt gia tăng sẽ dần bào mòn tiền tiết kiệm của người về hưu.

Rủi ro đầu tư

Đối mặt với rủi ro lạm phát, người về hưu thường cân nhắc đầu tư để đạt được tăng trị giá vốn (chênh lệch giá mua/bán).

Tuy nhiên, đầu tư thường đi kèm với rủi ro. Tài sản rủi ro như cổ phiếu chịu biến động giá lớn, nhưng mang lại lợi nhuận cao hơn kỳ vọng. Tài sản rủi ro thấp như trái phiếu ít biến động hơn, song lợi nhuận thấp, có thể không giải quyết được rủi ro lạm phát.

Do vậy, người về hưu cần tìm được điểm cân bằng trong danh mục đầu tư. Theo ông, Pramoth Rajendran, một danh mục đầu tư phù hợp với người về hưu phải tạo ra được dòng tiền đều đặn để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt hàng ngày, đồng thời giải quyết được rủi ro lạm phát nhờ tăng trị giá vốn.

Chuyên gia này khuyến nghị người về hưu nên cân nhắc đưa vào danh mục một số loại trái phiếu, nhằm giảm mức độ biến động và tăng dòng tiền. Ngoài ra, danh mục cũng cần có một lượng phù hợp tài sản rủi ro như cổ phiếu, để nâng khả năng tăng trị giá vốn.

Cùng với đó, người nghỉ hưu có thể cân nhắc mua bảo hiểm niên kim (Annuity) để phòng ngừa các rủi ro tuổi thọ. Đây là loại bảo hiểm nhân thọ mà người tham gia đóng phí một hoặc nhiều lần, sau đó công ty bảo hiểm sẽ chi trả cho họ theo định kỳ hàng năm đến tuổi thọ cố định đã thỏa thuận.

Ông Pramoth Rajendran gợi ý nên bổ sung các điều khoản về bảo hiểm y tế vào hợp đồng niên kim, nhằm đảm bảo trang trải chi phí khám chữa bệnh có thể phát sinh lúc có tuổi.

Dỹ Tùng